Wrześniowe Szlaki

W niedzielę 1 września 2019 r. Klub „Wędrownik” zorganizował kolejny wg kalendarza imprez rajd pieszy. Naszym przewodnikiem w tym upalnym dniu był Tomek Stenka. Na dworcu zebrało się 20 gotowych na wycieczkę piechurów. Kolejna osoba wsiadła już w autobusie do Zielonczyna, który był celem naszej wyprawy. Rajd został zorganizowany szlakiem Umocnień Przedmościa Bydgoskiego. Nazwa Przedmoście Bydgoskie określa system umocnień pozycji obronnej z okresu kampanii wrześniowej 1939 r., na które składają się zarówno żelbetowe schrony, jak również umocnienia ziemne zlokalizowane w odległości kilkunastu kilometrów od Bydgoszczy. Nasza wycieczka skupiła się na umocnieniach w okolicy Kruszyna i Osówca. Po drodze Tomek opowiadał o ich budowie i związanych z nimi ciekawostkach. M.in. dowiedzieliśmy się, że koszt budowy 1 schronu wynosił w ówczesnym okresie od 5-10 tysięcy złotych. Wielu nie ukończono do wybuchu wojny. Pomiędzy Kruszynem a Osówcem ukończono budowę około 17 schronów żelbetowych, a kilka znajdowało się na różnym etapie budowy (planowano wybudowanie 40). W 2005 roku dzięki współpracy różnych instytucji i pasjonatów powstał czerwony Szlak „Umocnienia Przedmościa Bydgoskiego”. Trasa szlaku wiedzie od Zielonczyna, poprzez Kruszyn do Osówca. Znajduje się na niej 17 schronów (2 obserwacyjne, 6 jednotradytorowych i 9 dwutradytorowych), fundamenty nieukończonych fortyfikacji i umocnienia ziemne. Podczas naszej wędrówki obejrzeliśmy znaczną część z tych schronów. Marszrutę rozpoczęliśmy z przystanku PKS w Zielonczynie. Pierwszym obiektem na trasie był schron nr 3 (tradytor dwustronny, na 2 karabiny maszynowe), który znajduje się na prywatnej posesji. Oczywiście schron obejrzeliśmy zza ogrodzenia. Następnie przy drodze po prawej stronie, niedaleko „Piaskowej górki”, obejrzeliśmy schron nr 2 – tradytor jednostronny. Obok ustawiona jest tablica informacyjna o przebiegu działań na Przedmościu, ufundowana przez nasz Oddział. Przy torach kolejowych zobaczyliśmy schron nr 1 (wg szlaku), tradytor jednostronny bez przelotni. Kolejny schron na trasie – to nr 4 wg oznaczeń szlaku, jednotradytorowy. Po kilkuset metrach docieramy do skansenu historyczno-wojskowego, gdzie oprócz schronu obserwacyjnego nr 5 możemy zobaczyć zrekonstruowane umocnienia ziemne. Tu chwila odpoczynku dla grupy. Po posileniu się i nawodnieniu ruszyliśmy dalej. Mijamy w oddali na polu uprawnym schron nr 6 (schron tradytorowy jednostronny) i docieramy do kolejnej posesji, na której znajduje się schron nr 7 (dwutradytorowy). Przechodzimy przez wieś i po prawej stronie możemy zobaczyć dawny pałac z 1882 r., w stylu eklektycznym, obecnie Szkoła Podstawowa w Kruszynie. Przekraczamy drogę 10 i oglądamy kolejno schron nr  8, 10 i 11. Kolejny mijany schron to nr 12, którego Niemcy próbowali wysadzić 10 września 1939 r. Uszkodzony schron ocalał, ale może być niebezpieczny podczas zwiedzania. Odpoczynek przy ambonie myśliwskiej i potem jeszcze schron nr 15. Zmęczeni upałem wracamy ścieżką rowerową do pętli MZK Rekinowa w Bydgoszczy.